🔵वर्ग अध्यापनाची शिक्षक तयारी🔵

 

✍🏻गडब / अवंतिका म्हात्रे

      वर्गात शिक्षकाने कमी बोलावे आणि विद्यार्थ्यांनी जास्तीतजास्त शिकावे यासाठी शिक्षकाने वर्गात जाण्यापूर्वी जास्तीत जास्त तयारी करणे आवश्यक असते. वर्ग १ ली चा असो वा ७ वी चा शिक्षकाची तयारी ही पाहिजेच. मुख्य म्हणजे पाठ्यपुस्तकाच्या बाहेर जाऊन काही अनुभव द्यायचे आहेत ही मनोभूमिका प्रत्येक शिक्षकाची तयार होणे गरजेचे आहे.

     चांगला शिक्षक कोण की जो वर्गात कमी बोलतो आणि विद्यार्थ्याला शिकण्यासाठी चांगले वातावरण तयार करतो की जेथे विद्यार्थी आनंदाने उत्साहाने आणि जोमाने शिकतो. विद्यार्थ्यांमध्ये शिकण्याची उर्मी निर्माण होते. विद्यार्थ्यांनी वर्गात शिकावे यासाठी वातावरण कसे तयार करावे हे सर्व शिक्षक मित्रांच्या हातात असते.

आजच्या तांत्रिक युगात संगणक युगात विज्ञानाने शिक्षणासाठी विविध प्रकारची साधने उपलब्ध करून दिली आहेत. त्याचा वापर शिक्षकाला आपल्या पध्दतीने करता आला पाहिजे. प्रत्येक शिक्षकाला नेहमी वाटत असते की आपल्या वर्गातील विद्यार्थी चांगल्या प्रकारे तयार झाले पाहिजेत. आपल्या वर्गाचे अध्यापनाचे काम चांगले झाले तरच शिक्षकाला आनंद वाटतो. त्यासाठी मे महिन्याच्या सुट्टी पासूनच त्याची नियोजनाची तयारी सुरु होते. पण आज पारंपारिक पध्दती नुसार फक्त तोंडी माहिती ऐकण्याकडे विद्यार्थ्याचे लक्ष राहत नाही. कारण आजची अनेक प्रसारमाध्यमे त्यामध्ये ऐकणे व पाहणे या दोन्ही गोष्टींची सवय दूरदर्शन व संगणक यामुळे लागली आहे. त्यामुळे आजच्या विद्यार्थ्यांचे अवधान टिकविणे फार जिकरीचे झाले आहे. याचे भान प्रत्येक शिक्षकाला असले पाहिजे.

अध्ययन अध्यापनाच्या सर्व पातळीवर शैक्षणिक दर्जा उंचावण्यासाठी प्रत्येक शिक्षकाच्या अंगी कृतिशीलता येणे गरजेचे आहे. कृतिशीलतेतून समूह जीवनासाठी आपल्या अध्यापनात शैक्षणिक साधनांचा वापर होणे अत्यंत गरजेचे होऊन बसले आहे. कारण डॉ. एडगर डेल यांच्या मतानुसार ८३% ज्ञान हे डोळ्यामुळे मिळते म्हणून प्रत्येक गोष्ट पाहणे ही बाब अतिशय महत्वाची आहे.

आज आपण पाहत आहोत की, प्रत्येक क्षेत्रात खाजगीकरण होत आहे. शिक्षण क्षेत्रातही मोठ्या प्रमाणात खाजगीकरण होत आहे. अर्थात शैक्षणिक गुणवत्ता जिकडे चांगली

     तिकडे विद्यार्थी व पालक आकर्षित होतात. शैक्षणिक गुणवत्ताही व्यवस्थापन व शैक्षणिक कार्यावर अवलंबून असते. शैक्षणिक गुणवत्ता शैक्षणिक व भौतिक सुविधांवर अवलंबून असल्याने शैक्षणिक साधनांद्वारे गुणवत्ता विकासात यश प्राप्त करता येते. अर्थात पालक व विद्यार्थी यांचा ओघ साहित्याने परिपूर्ण असणाऱ्या शाळांकडे राहतो. यासाठी जिल्हा परिषद नगरपालिका नगरपरिषदेकडील शाळांना खाजगीकरणापासून धोका पत्करायचा नसेल तर उत्कृष्ट साहित्य निर्मिती व वापरा शिवाय पर्याय नाही. म्हणून शिक्षकाने वर्गात जाण्यापूर्वी आपल्या विषयाची पूर्ण तयारी करणे गरजेचे असून त्याद्वारे विद्यार्थ्यांची ज्ञानलालसा वाढण्यास मदत होईल. त्यांचा सर्वांगीण विकासात शिक्षकाच्या तयारीचा मोठा हातभार लागेल.

मो. नं. ९८२२३०२०८५

श्री. राजेंद्र महादेव पाटील, (महशिक्षक"रायगड जिल्हा परिषद शाळा अंतोरे, ता. पेण, जि. रायगड एम.ए.बी.एड. मुंबई विद्यापीठ एम.ए. एज्युकेशन, मुंबई विद्यापीठ एस.एस.बी. मुंबई विद्यापीठ डी.एस.एम. (प.च.मु.बि. नाशिक) पी.एच.डी. (अँपिअर) मुंबई विद्यापीठ